Fondacija Atelje za društvene promjene (ACT), u saradnji s lokalnom grupom građana „Čuvari Plive“, podnijela je tužbu Okružnom sudu u Banjaluci, zahtijevajući poništenje rješenja Ministarstva za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju RS kojim se odobrava studija uticaja na životnu sredinu za malu hidroelektranu "Kužo 1".
ADVERTISEMENT
Riječ je o objektu planiranom svega nekoliko stotina metara od izvora Plive, jednog od najvećih i najznačajnijih izvora pitke vode u Evropi.
“Zahtijevamo da Sud uvaži navode tužbe i poništi spomenuto rješenje Ministarstva od 26. maja 2025. godine, čime bi realizacija ovog projekta bila usporena i otežana”, navode iz Fondacije Atelje za društvene promjene.
Rješenje Ministarstva je na zvaničnoj web stranici objavljeno skoro tri mjeseca nakon što je doneseno. Iz Fondacije ACT i udruženja „Čuvari Plive“ poručuju da je to dokaz netransparentnog odnosa institucija prema javnosti i lokalnom stanovništvu.
“Spomenuti objekat nije planiran niti jednim prostorno-planskim dokumentom. Nepostojanje dokaza o usklađenosti projekta s važećom prostorno-planskom dokumentacijom istaknuto je i u vodnim smjernicama. S druge strane, rijeka Pliva je predviđena za zaštitu u kategoriji zaštićenih krajolika, a odlukom Vlade RS iz 2018. godine proglašena je vodom prvog reda”, navode iz Fondacije ACT.
Lokalno stanovništvo i aktivisti mjesecima upozoravaju na nezakonite radnje na terenu. Krajem jula, kažu, izvođač radova po nalogu firme „Kužo“ d.o.o. Šipovo radio je u samom koritu rijeke bez ikakvih oznaka i najave, a na licu mjesta zatečen je i investitor. Polovinom avgusta radovi su nastavljeni, nakon čega je na teren izašla opštinska inspekcija, piše Jajce online.
Prema njihovim nalazima, izvršena je rekonstrukcija vodenice, postavljen vodozahvat, derivacioni kanal dužine 65 metara i mašinska zgrada. Međutim, aktivisti upozoravaju da ugradnja opreme za proizvodnju struje podrazumijeva dalju devastaciju korita i biodiverziteta.
Ova mini hidroelektrana ima instalisanu snagu od 249 kW.