Sarajevo je ovog augusta oborilo turističke rekorde, s gostima iz Turske, Saudijske Arabije, Njemačke, a prvi put i iz Engleske i Italije. Pored Sarajevo Film Festivala, pažnju hiljada posjetilaca privlači i srce Baščaršije – Sahat-kula.
ADVERTISEMENT
Ova osmanska građevina, smještena tik uz Gazi Husrev-begovu džamiju, jedinstvena je u svijetu jer pokazuje vrijeme po lunarnom kalendaru. Kula nije samo arhitektonski dragulj, već i simbol čuvanja tradicije i duhovnog ritma Sarajeva, u koji je nedavno zavirila i ekipa Euronewsa.
Trideset metara visoka građevina iz 16. stoljeća, mami turiste širom svijeta. Sahat kula s Baščaršije više puta je rušena, obnavljana, posebno nakon velikog požara 1697. godine. Nešto prije austrougarske okupacije, uzidan je današnji mehanizam sata stigao iz Engleske davne 1875. godine, sve zahvaljujući sarajevskim trgovcima Hašimagi Glođi i Mehagi Kapetanoviću
“Ona je rađena od sedre i nije ni bila niti djelovala ovakva kakva je sad, ali vidi se po rukama, djelu, da su radili dubrovački majstori. Siguran sam da je rađena u drugoj polovini 16. stoljeća”, objašnjava arhitekta Mufid Garibija.
Satni mehanizam, koji je isti kao i na londonskom Big Benu, i danas je u funkciji, a za njegovo održavanje brine se muvekit, osoba zadužena za precizno podešavanje vremena po islamskom kalendaru. Posebnost Kule je u tome što je ona vjerovatno jedini javni sat u svijetu koji mjeri lunarno, usklađeno prema vremenu islamskih molitvi.
"Po lunarnom kalendaru dan počinje zalaskom sunca, tada sahat na kuli pokazuje tačno 12 sati, a pošto je vrijeme zalaska sunca u toku godine neujednačeno, satni mehanizam zahtijeva stalno podešavanje", navodi Hafiz Hamza Lavić, izrađuje i određuje Takvim, islamski kalendar.
Prije skoro 60 godina, tu važnu ulogu preuzeo je muvekit Mensur Zlatar.
“Do dana današnjeg ja navijam Sahat kulu otprilike, ja trebam da izađem gore sedmično, toliko traje taj uteg koji pogoni mehanizam zvona, koliko mu treba da siđe do kraja”, priča Mensur Zlatar, muvekit i zlatar.
Sarajevska Sahat-kula jedna je od najvećih u našoj zemlji, a 2006. godine proglašena je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine odlukom Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika.